Όπως και σε πολλούς άλλους εκπαιδευτικούς της γενιάς μου, γνώρισα το messy play μέσω των εμπειριών με τα παιδιά μου. Παρόλο που υπήρχε ως φιλοσοφία σε παιδοκεντρικά νηπιαγωγεία του πλανήτη, κυρίως στην Αυστραλία, δεν το διδαχτήκαμε στο Πανεπιστήμιο και δεν υπήρχαν χώροι για αυτό. Μέχρι που εμφανίστηκε ένας από τους πρώτους «παιδότοπους χωρίς μπαλάκια», έτσι τα λέγαμε τότε στις μαμαδο-ομάδες.
Το playgroup* στην Αγία Παρασκευή ήταν σαν ένα μικρό kindergarten (αυτά που μαθαίναμε στη σχολή και δεν υπήρχαν ως νηπιαγωγεία στην Ελλάδα) και έκανε και messy play. Μετά από λίγο καιρό, ανακαλύψαμε την Ελένη και τον Έκτορα από τη Θεσσαλονίκη που είχαν ιδρύσει τους hehe*. Η πρώτη τους παρουσίαση και μίνι- εκπαίδευση έγινε στο Παιχνιδαγωγείο (αδερφάκι του playgroup) και είχε μια μέρα ανοικτή προς παιδιά και μια μέρα εκπαίδευση. Αξιοποιώντας την ευκαιρία, συμμετείχα και τις δυο μέρες. Τα 2,5 ετών δίδυμά μου έζησαν κάτι υπέροχο και εγώ ένιωσα ξανά φοιτήτρια που ανοίγεται ένας νέος κόσμος μπροστά μου.
Η ελευθερία που σου δίνει αυτό το αισθητηριακό παιχνίδι εξελίσσει την έμφυτη περιέργεια των βρεφών-νηπίων προς εξερεύνηση, πειραματισμό και ανακάλυψη. Τα παιδιά έρχονται σε επαφή με αυτό από την ηλικία των 6 μηνών, παρέχοντας πρόσβαση σε όλα τα παιδιά να εξελίξουν τις δεξιότητές τους. Μαζί με το blw (baby led weaning), ο ενήλικας παρατηρεί πως αναπτύσσεται μια εμπιστοσύνη στις ανάγκες των παιδιών, καθώς ο φροντιστής/γονέας/εκπαιδευτικός συμπορεύεται με το παιδί δίνοντας τόση ελευθερία όση χρειάζεται για να υπάρχει ασφάλεια.
Τι κερδίζουν όμως, τα παιδιά και οι ενήλικες, από αυτό το αισθητηριακό παιχνίδι; Τα οφέλη είναι πολλαπλά και πολυδιάστατα, καθώς τα παιδιά εξερευνούν και μαθαίνουν μέσω της αλληλεπίδρασης με διάφορα υλικά καλλιεργώντας την αυτονομία τους.
‣ Πέρα από την επαφή με πολλαπλές υφές, σχήματα, χρώματα, γεύσεις και μυρωδιές (αισθητηριακή ολοκλήρωση), εμπλουτίζουν τη γλώσσα και το λεξιλόγιό τους, ενώ ακούν, αφηγούνται, εκφράζονται.
‣ Εξασκούν με διάφορους τρόπους τη λεπτή και αδρή κινητικότητά τους που βοηθά στη γραφοκινητική ανάπτυξη και τον συντονισμό χεριών – ματιών.
‣ Βελτιώνεται ο έλεγχος του σώματος, η στάση και η ισορροπία.
‣ Ενθαρρύνεται η φυσική περιέργεια των παιδιών για τον κόσμο, καλλιεργώντας λογικομαθηματικές έννοιες και μαθηματικούς κανόνες.
‣ Σε ασφαλές περιβάλλον, τα παιδιά ενθαρρύνονται να παίρνουν ρίσκα και να μαθαίνουν από τα λάθη τους.
‣ Επιπλέον και σημαντικότερο, μέσω της ενθάρρυνσης της φαντασίας και της δημιουργικής έκφρασης, τα παιδιά εξελίσσουν προσωπικές και μοναδικές δημιουργικές δυνατότητες. Τα παιδιά μαθαίνουν να συνεργάζονται και να σέβονται τους κοινούς κανόνες κατά την επεξεργασία των υλικών, τα παιδιά οριοθετούν τις συμπεριφορές τους, ενώ περνούν σιγά σιγά στο συμβολικό και στο ομαδικό παιχνίδι.
Όταν επισκέπτεσαι έναν messy play χώρο, μέσα από το παιχνίδι με τον πιο φυσικό τρόπο αναπτύσσεται η αυτοεκτίμηση, καθώς τα παιδιά αναγνωρίζουν τις δυνατότητές τους.
Από το 2010 ως σήμερα, ο πιο έμπειρος φορέας εκπαίδευσης messy play στην Ελλάδα, οι hehe, έχουν εκπαιδεύσει και εμπνεύσει πλήθος παιδαγωγών. Από φέτος είμαι κι εγώ μία από αυτούς.
* Ιδρυτής του playgroup και του Παιχνιδαγωγείο by playgroup είναι η Ασπασία Σκουφίδη και είναι παιδαγωγός με ενσυναίσθηση. Διάβασε τη συνέντευξη εδώ
** Οι hehe αναγνωρίζονται από όλους μας ως παιδαγωγοί με ενσυναίσθηση αλλά είναι το μόνο άρθρο στο blog που οι υπόλοιποι παιδαγωγοί μιλούν για αυτούς, αντί για συνέντευξη. Μπορείς να τη διαβάσεις εδώ
Συντάκτης: Ανδρομάχη Καλλιβρούση
Νηπιαγωγός, MSc Εκπαίδευση ενηλίκων
Δημιουργός του blog «Παιδαγωγοί με ενσυναίσθηση»
